Türkiye'de Sanayi Arsası Sorunu: Yatırımların Önündeki Engeller
Türkiye'de Sanayi Arsası Sorunu: Yatırımların Önündeki Engeller
Türkiye’de finansman maliyetleri sanayi yatırımlarının önündeki en büyük engel olmaya devam ediyor. Ancak, sanayi arsası sorunu da en az finansman kadar yatırımların önünü tıkıyor. Yetersiz arsa arzı ve astronomik fiyatlar, sanayicilerin büyümesini engelliyor. Bu durum, sanayicilerin planlı ve altyapısı olan bölgelerde çare aramasına neden oluyor.
Sanayi arsası fiyatlarının yüksekliği, iş dünyasını caydıran bir unsur haline gelirken, sanayiciler mevcut paralarını araziye yatırmak zorunda kalıyor. Türkiye’nin toplam yüzölçümü içerisinde sanayiye ayrılan pay binde 3-4 seviyesinde. Bu oran, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça düşük kalıyor.
Arsa Sorunu Bizi Kilitliyor
Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) kurucu Başkanı Burak Önder, “Bugün sanayicinin para değil arsa desteğine ihtiyacı var” diyerek sanayi arsası sorununu vurguladı. Önder, İstanbul'dan Ergene’ye taşınan fabrikasıyla birlikte, sanayi arsalarının artan fiyatlarına dikkat çekti.
Önder, “Bugün Esenyurt-Kıraç’a gidin metrekare fiyatı 250 dolar. Gelişmiş ülkelerde 15-20 dolar” diyerek fiyatların yükselmesine neden olan arsa bulunamamasını ifade etti. Sanayicilerin, elindeki parayı toprağa değil, otomasyona ve verimliliğe yatırması gerektiğini belirtti.
Anadolu’da Yatırımın Önündeki Engel Lojistik
Önder, Avrupa ve Çin’de sektörel kümelenme modellerinin uygulandığını belirtti. Kümelenme, ana sanayi, yan sanayi, lojistik ve tedarikçileri kapsar. Bu durum, verimliliği artırır. Ancak, Anadolu’ya yatırımın önündeki en büyük engelin lojistik olduğunu ifade etti.
Türkiye’nin karayolu ve hava yolunda iyi durumda olduğunu, ancak deniz ve demir yolunda yeterli gelişim sağlanamadığını vurguladı. Kamu kurumlarından beklentisi, sektörel sanayi bölgelerinin oluşturulup limanlara bağlanmasıdır.
KOBİ’lere Alan Verin, Cirolar 2 Kat Artar
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Başkanı İbrahim Burkay, Bursa’nın yalnızca 50 milyon metrekare sanayi alanına sahip olduğunu belirtti. Bursa’nın sanayiye ayrılan payının binde 8 olduğunu ifade eden Burkay, bu durumun rekabet açısından dezavantaj yarattığını söyledi.
Burkay, “Bugün KOBİ’ye yer tahsis edin, bulunduğu mevcut bin metrekare alanı iki katına çıkarın, cirosu 10 milyon TL’den 20 milyon TL’ye çıkar” diyerek KOBİ’lerin büyüme potansiyeline dikkat çekti. KOBİ’lerin esnek ve hareket kabiliyeti yüksek olduğunu belirtti.
Yatırım İçin 5 Kat Daha Fazla Para Ödeniyor
Bursa’da sanayi arsası fiyatlarının astronomik rakamlara ulaştığını belirten Burkay, “Burada bin metrekare yer alsanız, inşaat maliyeti ile birlikte yapacağınız makine teçhizat yatırımından neredeyse 5 kat fazla para ödemeniz gerekiyor” dedi. Bu durum, üreticilerin yatırım yapma isteğini olumsuz etkiliyor.
Burkay, “Biz, sektör pazarda rekabetçi bir oyuncuyken yeni yatırım imkanlarını firmalarımıza sunabilmeyi hedefliyoruz” diyerek, pazardaki rekabetin önemine vurgu yaptı. Yatırımcıların ihtiyaçlarını doğru tespit edip, buna cevap verebilecek projelerin ortaya konması gerektiğini ifade etti.
Sanayi Arsasına Ne Yapılabilir?
Sanayi imarlı arsalar, fabrikalar, depolar ve üretim tesisleri için uygun alanlar sunar. Bu tür arsalar genellikle şehir merkezlerinin dışında bulunur. Türkiye’de İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli ve Gaziantep gibi şehirler, sanayi imarlı arsa yatırımı için cazip bölgeler arasında yer alıyor.
Madeni Yağ ve Petrol Ürünleri Sanayicileri Derneği (MAPESAD) Başkanı Tayfun Koçak, sanayicinin yatırım ve büyüme iştahına mevcut arsa stokunun yetişemediğini belirtti. Düzce’de sanayi arsasının metrekaresinin 125 dolara yükseldiğini ifade etti. Bu durum, sanayicilerin büyüme potansiyelini olumsuz etkiliyor.