Hammadde İthalatında Mart Ayında Düşüş, Ekonomik Kırılganlık Artıyor
Hammadde İthalatında Mart Ayında Düşüş, Ekonomik Kırılganlık Artıyor
Mart ayında hammadde/aramalı ithalatında yaşanan yüzde 0,4'lük düşüş, Türkiye ekonomisindeki kırılganlığın arttığını gösteriyor. Faiz indirim süreci, sanayi üretiminde olumsuz etkilere yol açtı. İlk üç ay itibarıyla hammadde/aramalı ithalatı yüzde 5,4'lük bir artışla 62,5 milyar dolara ulaştı. Ancak, mart ayında bu artış yerini düşüşe bıraktı.
Ekonomideki Kırılganlık ve Faiz İndirim Süreci
İç ve dış şokların etkisiyle ekonomide martta başlayan kırılganlık, Merkez Bankası'na faiz indirim sürecine ara vermek zorunda bıraktı. Sanayinin üretim azminin göstergesi olan hammadde/ara malı dış alımında, faiz indirimi sürecinin kesinleştiği kasımdan itibaren hızlanan artış, martta yerini düşüşe bıraktı. Mart ayındaki düşüş, sanayi üretiminde de olumsuz etkiler yarattı.
Merkez Bankası'nın faiz indirimi olasılığının güçlendiği kasımda, sanayinin hammadde/aramalı ithalatında yıllık bazda yüzde 3,9'luk bir artış kaydedildi. Ancak, mart ayında bu artışın sona ermesi, sanayi üretimindeki düşüş beklentilerini artırdı. Hammadde/aramalı ithalatı ocakta yıllık yüzde 9,1 ve şubatta yüzde 8,2 ile artışını sürdürdü.
Mart Ayı Verileri ve Dış Ticaret
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mart ayı sanayi üretim verilerini 9 Mayıs'ta açıklayacak. Ancak, 30 Nisan'da açıklanan dış ticaret verilerine göre, hammadde/aramalı ithalatı beş aylık artış sürecinin sonunda yıllık bazda yüzde 0,4'lük bir düşüş gösterdi. Bu durum, sanayi üretiminde kullanılan girdilerin aylık ithalat tutarının 20,9 milyar dolarla, geçen yılın aynı ayındaki 9,1 milyar doların altında kalmasıyla da destekleniyor.
Merkez Bankası'nın mart ayında gerçekleştirdiği İktisadi Yönelik Anket, işyerlerinin ikinci çeyrekte üretimi artırma azmini ortaya koydu. Ancak, bu sonuçlar, 19 Mart'ta başlayan siyasi gerginlik öncesi durumu yansıtıyor. Mart ayında sanayi üretiminde düşüş beklentileri, ulusal ve küresel ekonomide güven kaybını destekliyor.
Yüksek Faiz ve Üretim Baskısı
Yüksek faiz oranları, sanayi üretimini baskılamakta. Merkez Bankası, aralık ayında başlattığı kademeli indirimlerle politika faizini yüzde 50'den yüzde 42,5'e çekmişti. Ancak, nisan ayında yeniden artırarak yüzde 46'ya çıkarmak zorunda kaldı. Bu durum, sanayicilerin üretim yapma isteğini olumsuz etkiliyor.
Reel kesim güven endeksi, nisanda önceki aya göre yüzde 2,3'lük bir düşüş gösterdi. Sanayiciler, “Bu faizlerle üretim yapmak mümkün değil” diyerek, milli gelir büyümesi ve istihdam için üretim azminin devamının önemine dikkat çekiyor. Sanayinin performansının güçlenmesi, ulusal ve küresel ekonomideki kırılganlıkların aşılmasına bağlı.
Tüketim Malları İthalatındaki Artış
Parasal sıkılaştırma döneminde, ekonomideki yavaşlamaya rağmen tüketim malı ithalatı artışını sürdürdü. Mart ayında, binek otomobiller ve dayanıklı tüketim mallarından oluşan ithalata ödenen fatura, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12,4 artışla 5,2 milyar dolara ulaştı. Tüketim mallarının ithalatındaki artış, ekonomik kırılganlığın zirve yaptığı dönemde dikkat çekici oldu.
Yatırım malı ithalatında ise martta yaşanan artış, dikkat çekti. Yatırım malları, Türkiye’nin aylık ithalat faturasının yüzde 14,7’sini oluşturdu. Ancak, istihdam ve katma değer yaratacak yeni yatırımların göstergesi olan yatırım malı ithalatı, geçen yılın ilk çeyreğindekinin yüzde 5,5 altında kaldı.